Novosadski izleti za pamćenje
Irig je bogomdani kraj za hedoniste i to ne samo zbog vrhunskih vina i vinarija, lepota Fruške gore u čiji se centar smestio, niti zbog obilja interesantnih mesta u okruženju: fruškogorskih manastira, Banje Vrdnik, etnosela Vrdnička kula, Perkovog salaša, jezera Međeš i Šelevrenac… Ova nevelika varoš privlačno je izletište, pre svega, zbog svojih srdačnih, gostoprimljivih, ali i profesionalnih ljudi.
Istorija beleži da se mesto prvi put pominje u ranom 13. veku. Predanje kaže da je u 15 i 16. veku ovde bilo važno središte. Bilo je to doba kada su srpski despoti, među njima i Zmaj Ognjeni Vuk, vladali Sremom. Zapisano je da je početkom 18. veka naselje steklo status središta Srba u Sremu. Bila su to mitska vremena u kojima je pobedonosno jezdio slavni vojskovođa Evgenije Savojski predvodeći raznonacionalnu vojsku u kojoj su bili i Srbi graničari. Od tada do danas, više od tri veka razvoja i stradanja ove varošice uklesano je u njen urbani, kulturni i mitski milje.
Prestonica Fruške gore
Ekonomska moć gradića na periferiji Habzburške monarhije rasla je počev od sredine 18. veka, najpre na osnovu carske privilegije koja mu je davala pravo na prihode od čak dva vašara godišnje, a zatim i na zasadima vinove loze i voća. Pored trgovine i zanatstva, vinogradarstvo i voćarstvo bili su moćni pokretači prosvetnog i kulturnog života. Irižani i Irižanke će vam o svojoj varoši najpre reći da je upravo tu u „prestonici Fruške gore“ osnovano najstarija Srpska čitaonica (1842), te da se od ukupno šesnaest fruškogorskih manastira osam nalazi na njihovoj teritoriji: Krušedol, Novo Hopovo, Staro Hopovo, Vrdnička Ravanica, Velika Remeta, Mala Remeta, Grgeteg i Jazak.
Arhitektura – svedok prosperiteta
Urbanistička matrica iriškog gradskog jezgra zaštićena je kao kulturno dobro od velikog značaja. To je prostor koji započinje Nikolajevskom crkvom i pruža se preko Ribarskog trga, Ive Lole Ribara, Zmaj Jovine, Stevana Puzića i okolnih ulica, a čine ga građevine čije su fasade ukrašene elementima različitih stilova od baroka i klasicizma do eklektike i secesije. Da je varoš nekada bila moćno urbano središte svedoče i crkve u centru grada. Srbi su za potrebe sopstvene, brojem i ekonomskim bogatstvom rastuće zajednice, sagradili čak tri pravoslavna hrama, a tu je i Rimokatolička župna crkva iz 19. veka.
Iriške pošasti
I ko zna kako bi geografija naselja i demografija stanovništva Južne Ugarske tekle da u oblasti Srema nije buknula epidemija kuge, koja je 1795/6 prepolovila stanovništvo. Zanimljiv je podatak da je pre kuge grad imao više stanovnika od Beograda. A kako jedna nevolja nikad ne ide sama, varoš je pogodila i najezde filoksere koja je potpuno uništila vinograde. Tako je demografsku katastrofu smenila ekonomska. Uspomenu na strašne dana stradanja danas predstavljaju „Kipovi“ – obeležja sa obe strane puta Irig-Ruma, postavljena na mestu gde je bio sanitarni kordon i gde je pošast kuge zaustavljena.
Ribarski trg i Vinska ulica
Iriški Ribarski trg danas je pešačka zona koju sa jednog kraja krasi Nikolajevska crkva, a sa drugog Gradski park. Ulici je vraćen stari naziv koji podseća na pređašnje vreme izobilja kada je varošica, koja nije blizu reke, uvek imala impresivnu ponudu sveže ribe. Danas se na ovom trgu umesto ribe ponekad nudi čuveno iriško vino spravljeno od grožđa stasalog na obnovljenim zasadima vinove loze. Ribarski trg postaje Vinska ulica 14. februara na dan Sv. Trifuna zaštitnika vina i vinogradara, kada je i krsna slava samog mesta. Značajna proizvodnja vina u Irigu obnovljena je osnivanjem Podruma Irig (1930), a njihova vina postala su nadaleko tražena. Ovu tradiciju danas nastavljaju Vinarija Kovačević, Vinarija Mačkov podrum i Vinarija Deurić.
Hodočašče vinskim stazama
Iriški podrum danas je deo poznate Vinarije Kovačević koja nudi obilaske vinarije sa degustacijom vina utemeljenih na porodičnoj tradiciji čak četiri generacije vinara. U svom restoranu Vinska kuća Kovačević nude svoja vrhunska vina: Rajnski Rizling, Sauvignon Blanc, Chardonnay, Rosetto, Chardonnay S Edicija, Aurelius S Edicija, Cuvée Piquant i Bermet.
Vinarija Mačkov podrum ima za posetioce program obilaske vinograda i degustacije vina uz hladnu zakusku ili kuvana jela. Tako postoje „mala“ i „velika“ degustacija uz hladnu zakusku, a uz svaku vrstu vina ide drugačije kuvano jelo: od pilećeg, svinjskog i junećeg paprikaša sa domaćim knedlama do sremskog ćevapa i paprikaša od divljači. Vinima Mačakovog podruma Incognito, Traminac mirisavi, Frajla, Bermet diškrecija teško je odoleti.
Vinarija Deurić, koja se nalazi nedaleko od Iriga, u svom inspirativnom prostoru nudi na samo vinske degustacije, već za zainteresovane organizuje tečaj Škole vina. Poznata vina Kuće Deurić su Probus, Marselan, The, Enigma, Aksiom, Talas…
Zeleni dan
Irig je bogomdani raj za hedoniste i to ne samo zbog vina, nacionalnog parka Fruška gora, manastira, jezera… Poslednjih godina ovde postoji kvalitetna ponuda smeštaja koja izlazi u susret potrebama turista. Ali, ono što se posebno izdvaja je jedinstvena ponuda Green Day vile kroz organizacije svečanosti na način koji slavi „ljubav, prisnost, život i hedonizam.“ Kako o sopstvenom proizvodu pišu vlasnici Vile i kreatori novog koncepta organizovanja privatnih događaja „Green Day Vila je ekološki spektakl, gde svaki od 3000 kvadratnih metara zelenila priča svoju priču“. A priča je ispričana tako da se učesnicima privatnih događaja posredstvom izmaštanog enterijera i eksterijera (ljubičasto drvo, sveće na travi, jesenje dekoracije od slame i bundeve…) za trenutak učini da su na nekoj inostranoj Jet Set vintage, shabby chick, retro ili Daft Punk zabavi.
Znameniti stanovnici
Iriško iskustvo na posetioce prenosi jednu dozu hedonističkog pesimizma ukrštenog s daškom optimističkog prepuštanja, što duboko prate i dopunjuju iriška vina. Priroda, umetnost, prosperitet, vekovi iskušenja, život i stvaranje sve to čini istorijsku matricu Iriga o koju na poseban način svedoče i njegove znamenite ličnosti: prva slavenoserbska spisateljica i „nauk ljubiteljica“, Eustahija Arsić, slikar i učenik Ilje Rjepina, Vasa Eškićević i književnik Borislav Mihajlović-Mihiz. Nadu da za Irig dolaze bolja vremena budi i nedavno obnovljena rodna kuća književnika Mihajlovića, sada Centar za razvoj kulture.
Social Network