City break Novi Sad

Lonlely Planet je gradu dodelio laskavu titulu treće destinacije na svetu za 2019. godinu, ali zapravo to nije ništa naobično, jer Novi Sad svojim urbanim nasleđem, mešavinom kultura, prijatnom atmosferom i mnošvom događaja neprestano privlači turiste. Lep je uvek, ali je posebno zanimljiv zimi, jer se u gradu proslavljaju dva Božića i dve Nove godine.

Nema boljeg načina da upoznate ritam nekog grada od obilaska njegovog glavnog trga i zato treba krenuti baš od Trga slobode koji je jedan od glavnih pozornica slavljeničke atmosfere između Božića i Novih godina po gregorijanskom i julijanskom kalendaru. U centru zbivanja je spomenik Svetozara Miletića, a glavne „kulise“ su monumentalno zdanje Gradske kuće i Rimokatolička Crkva Imena Marijinog.

Od Miletića do pesnika Jakšića

Čak i najnestrpljiviji šetači uživaće u ostatku obilaska srca grada, koji vodi kroz Zmaj Jovinu ulicu, sve do mesta gde se ona „uliva“ u Dunavsku. Baš na ovom ušću nalazi se Vladičanski dvor Eparhije bačke, izgrađen u otmenom srpsko-vizantijskom stilu. Dvor se oslanja na Crkvu Svetog Georgija, ukrašenu ikonostasom koji je oslikao jedan od najpoznatijih slikara u istoriji Srbije – Paja Jovanović. Duž Dunavske ulice načičkane su neke od najstarijih zgrada u Novom Sadu. U ulici se nalazi i Zbirka strane umetnosti, ali i mnoštvo prodavnica, restorana, poslastičarnica, pasaža… Na samom kraju, čeka vas Dunavski park, oaza zelenila sa puno spomenika, a prema verovanju, jedan od njih, posvećen pesniku i slikaru Đuri Jakšiću, ispunjava želje, ukoliko mu ih šapnete na uvo. Preporučujemo da predahnete uz kulinarske specijalitete, što uključuje i odličan izbor vina. Restorani nacionalne i internacionalne kuhinje i kafeterije nalaze se duž čitavog poteza od Trga slobode do kraja Dunavske ulice.

Još dva sata prijatne šetnje

Ako odvojite još malo vremena možete videti i obići šire gradsko jezgro omeđeno ulicama Zlatne grede, Miletićevom, Grčkoškolskom, Pašićevom i Trgom Marije Trandafil. Tu ćete pronaći Zgradu Platoneum, sedište novosadskog ogranka Srpske akademije nauka i umetnosti, kao i kuću Kod ikone ili rodnu kuću Marije Trandafil, najveće dobrotvorke kod Srba. Po njoj je ime dobio obližnji trg na kom je zahvaljujući njenim donacijama podignuto sirotište, danas zgrada Matice srpske, najstarije i najuglednije srpske kulturne i naučne institucije. U blizini je i Nikolajevska crkva u kojoj su kršteni sinovi Mileve Marić i Alberta Ajnštajna. Na samom kraju Miletićeve ulice je Grkokatolička Crkva Sv. apostola Petra i Pavla, jedna od retkih građevina koja nije stradala u bombardovanju Novog Sada 1849.

Gibraltar na Dunavu

Najatraktivnija turistička zona Novog Sada je Petrovaradinska tvrđava koja je toliko moćna da nikada u svojoj istoriji  nije bila osvojena. Zato nosi naziv Gibraltar na Dunavu.  To je jedna od najočuvanijih fortifikacija u Evropi i istovremeno izvanredan primer vojne arhitekture. Zahvata površinu od  preko sto hekrata, ima deset kapija, preko dest hiljada puškarnica i niša za četiristotine  topova. Tvrđavom dominira Toranj sa satom, zaštitni znak Novog Sada, poznat i kao „pijani sat“, jer njegova velika kazaljka pokazuje sate, a mala minute, opominjući nas da živimo u ritmu sati, a ne minuta. Danas je ovo prostor koji oplemenjuju umetnički ateljei, Muzej grada Novog Sada, Galerija i Atelje 61, Planetarijum, restorani i kafei. Tu se održava i jedan od najznačajnijih muzičkih festivala Evrope – EXIT. Preporučujemo da zastanete i uživate u pogledu sa terase Gornjeg platoa Tvrđave ili jednog od restorana ili da probate specijalitete kuhinje hotela „Fortress Leopold I“.
U podnožju Tvrđave je barokni Gradić – deo Petrovaradina gde posebnu vrednost ima Rimokatolička Crkva Sv.  Juraja sa samostanom.

Spomenik Svetozaru Miletiću, ilustracija

Svetozar Miletić najznačajnija je politička ličnost i vođa Srba u Vojvodini u 19. veku. Spomenik na Trgu slobode delo je slavnog vajara Ivana Meštrovića. Najpopularnije sastajalište Novosađana je upravo „kod Miletića“.

Gradska kuća, ilustracija

Toranj na Gradskoj kući služio je za vatrogasno osmatranje. U njemu se nalazi zvono „Matilda”, koje je dobilo ime po svojoj dobrotvorki. Grad je bio podeljen na kvartove, a broj udaraca zvona označavao je gde je izbio požar.

Marija Trandafi

Marija Trandafi najveća je dobrotvorka u Srba. Među njenim zaveštanjima izdavaja se „Zavedenije Marije Trandafi za srpsku pravoslavnu siročad” gde se danas nalazi sedište i biblioteka Matice srpske. Obnovila je i obližnju Nikolajevsku crkvu.

Dešavanja i noćni život

U gradu se godišnje održi više od dvesta festivala, od kojih je najpoznatiji EXIT. Novi Sad je ove godine bio Omladinska prestonica Evrope, a 2021. će biti Evropska prestonica kulture, ali ne morate čekati neku posebnu priliku da biste se dobro proveli – svakodnevno možete uživati u nekom od njegovih mnogobrojnih kafića, klubova, diskoteka, kafanica, pivnica, splavova… a nakon takvog „zagrevanja“, zaputite se u srce noćnog života – u ulicu Laze Telečkog i ostatak večeri prilagodite svom raspoloženju i muzičkom ukusu ili pak na neki od splavova na Ribarcu. Istražujte noćnu mapu Novog Sada postepeno i iz „prve ruke“, jer se ona neprestano menja i dopunjava iz sezone u sezonu.

Novi Sad za upućene

Uz delove grada koji su glavni deo turističe ponude, otkrivamo vam i neka mala i manje poznata mesta koje plene svojim sadržajem. Predlažemo da:

✓  Posetite radionicu Manual,  stecište starih majstora za obradu kože, možda nađete za sebe neku unikatnu tašnu, torbu ili kofer.

✓  Zavirite u Atelje i knjigoveznicu Ivković u Dunavskoj ulici koja na istom mestu postiji više od dva veka.

✓  Posetite galeriju i suvenirnicu ITD na platou kod „Pijanog sata“.  Njihovi suveniri i majice veoma su provokativni.

✓  Zakažite obilazak ateljea fotografa Dragana Kurucića koji se nalazi u jednom od tajanstvenih laguma Petrovaradinske tvrđave.

✓  Pojedete kornet u poslastičarnici City, prekoputa Srpskog narodnog pozorišta. Liči na sladoled, ali nije sladoled, već hladan krem od vrhnja i lešnika.

✓  Probate pice i  testenine u restoranu Nuovo Palazzo Bianco u ulici Cara Dušana. Svi mirisni začini kojim kuvar Bojan doteruje ukuse potiču iz njegove bašte.

✓  Naručite riblju čorbu u čardi Dunavac KM (Kod Karla) na Ribarskom ostrvu i opustite se uz divan pogled na reku i dobra lokalna vina.

Priređeno na osnovu publikacije „Novi Sad za početnike“, autorke Gordane Stojaković